Τα Λείβηθρα θεωρούνται η γενέτειρα και ο τόπος ταφής του Ορφέα, του πιο διάσημου και προικισμένου μύστη, μουσικού και τραγουδιστή της αρχαιότητας. Πρόκειται για μία αρχαία πόλη με ακρόπολη, η οποία βρίσκεται στη θέση Κανάλια, στην είσοδο της μεγάλης πτυχής που χωρίζει τον Κάτω από τον Άνω Όλυμπο, ανάμεσα στην Παλαιά Λεπτοκαρυά και τη Σκοτίνα.
Η ακρόπολη των Λειβήθρων περιβάλλεται από τρεις χειμάρρους, που σχηματίζουν την κοινή κοίτη της Ζηλιάνας, αρχαία Συς. Η ριψοκίνδυνη επιλογή της θέσης, φαίνεται πως είναι η αιτία της καταστροφής της ακρόπολης, είναι ωστόσο και ο λόγος της απίστευτης ομορφιάς του φυσικού περιβάλλοντος.
Αναφορές για την ύπαρξη των Λειβήθρων, βρίσκονται στα κείμενα του Στράβωνα και του Παυσανία, ο οποίος διατύπωσε και την καταστροφή των Λειβήθρων “υπό του Ζυός, χειμάρρου του Ολύμπου” αλλά και σε ρωμαίους ιστορικούς.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ ΛΕΙΒΗΘΡΩΝ
Σύμφωνα με το μύθο, ο Ορφέας γεννήθηκε από τη σημαντικότερη των Μουσών, την Καλλιόπη. Είχε βίαιο θάνατο, από γυναίκες της Πιερίας, οι οποίες τον θανάτωσαν στην παραολύμπια χώρα του Δίου. Εκεί κυλούσε ένα ποτάμι, ο Ελικών, στα νερά του οποίου θέλησαν να ξεπλύνουν το αίμα του Ορφέα. Το ποτάμι τότε, για να μη συντελέσει στον καθαρμό του φονικού, εξαφανίστηκε μέσα στη γη και βγήκε καθαρό στο Δίον, με το όνομα Βαφύρας. Από εκεί, πλωτός πια ποταμός, κύλησε προς τη θάλασσα.
Σύμφωνα με τον αρχαίο χρησμό, όταν ο ήλιος αντικρίσει τα οστά του Ορφέα, τα Λείβηθρα θα καταστραφούν. Έπειτα από έναν μεγάλο σεισμό, που αποκάλυψε τα οστά του Ορφέα, τα νερά του ποταμού Συς φούσκωσαν και κατέστρεψαν τα Λείβηθρα. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη και εγκαταστάθηκαν στην Ελευσίνα.
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
Τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιούνται αρχαιολογικές ανασκαφές στο χώρο, που έχουν αναδείξει σημαντικά ευρήματα αναγόμενα στην Μυκηναϊκή εποχή αλλά και την εποχή του Αρχέλαου. Η έκταση των Λειβήθρων είναι περίπου 15 στρέμματα και περιλαμβανομένης της Ακροπόλεώς τους, εκτείνεται από τη θέση Αλώνια της Σκοτίνας έως την παλαιά Λεπτοκαρυά.
Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις έφεραν στο φως το νεκροταφείο των Λειβήθρων και την Ακρόπολη του οχυρωματικού περιβάλλοντος. Τμήματα τειχών από αργολιθοδομή, δάπεδα εσωτερικών χώρων, εξωτερικά λιθόστρωτα, νομίσματα και ειδώλια είναι τα βασικά ευρήματα των ανασκαφών, που βρίσκονται σε πρώτο στάδιο.
Στο βιωματικό πάρκο των Λειβήθρων, τοποθετήθηκε το 2017 ο πρώτος απτικός χάρτης αρχαιολογικού χώρου, για τη διευκόλυνση των τυφλών.
Αναφορές για την ύπαρξη των Λειβήθρων, βρίσκονται στα κείμενα του Στράβωνα και του Παυσανία, ο οποίος διατύπωσε και την καταστροφή των Λειβήθρων “υπό του Ζυός, χειμάρρου του Ολύμπου” αλλά και σε ρωμαίους ιστορικούς.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ ΛΕΙΒΗΘΡΩΝ
Σύμφωνα με το μύθο, ο Ορφέας γεννήθηκε από τη σημαντικότερη των Μουσών, την Καλλιόπη. Είχε βίαιο θάνατο, από γυναίκες της Πιερίας, οι οποίες τον θανάτωσαν στην παραολύμπια χώρα του Δίου. Εκεί κυλούσε ένα ποτάμι, ο Ελικών, στα νερά του οποίου θέλησαν να ξεπλύνουν το αίμα του Ορφέα. Το ποτάμι τότε, για να μη συντελέσει στον καθαρμό του φονικού, εξαφανίστηκε μέσα στη γη και βγήκε καθαρό στο Δίον, με το όνομα Βαφύρας. Από εκεί, πλωτός πια ποταμός, κύλησε προς τη θάλασσα.
Σύμφωνα με τον αρχαίο χρησμό, όταν ο ήλιος αντικρίσει τα οστά του Ορφέα, τα Λείβηθρα θα καταστραφούν. Έπειτα από έναν μεγάλο σεισμό, που αποκάλυψε τα οστά του Ορφέα, τα νερά του ποταμού Συς φούσκωσαν και κατέστρεψαν τα Λείβηθρα. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη και εγκαταστάθηκαν στην Ελευσίνα.
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
Τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιούνται αρχαιολογικές ανασκαφές στο χώρο, που έχουν αναδείξει σημαντικά ευρήματα αναγόμενα στην Μυκηναϊκή εποχή αλλά και την εποχή του Αρχέλαου. Η έκταση των Λειβήθρων είναι περίπου 15 στρέμματα και περιλαμβανομένης της Ακροπόλεώς τους, εκτείνεται από τη θέση Αλώνια της Σκοτίνας έως την παλαιά Λεπτοκαρυά.
Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις έφεραν στο φως το νεκροταφείο των Λειβήθρων και την Ακρόπολη του οχυρωματικού περιβάλλοντος. Τμήματα τειχών από αργολιθοδομή, δάπεδα εσωτερικών χώρων, εξωτερικά λιθόστρωτα, νομίσματα και ειδώλια είναι τα βασικά ευρήματα των ανασκαφών, που βρίσκονται σε πρώτο στάδιο.
Στο βιωματικό πάρκο των Λειβήθρων, τοποθετήθηκε το 2017 ο πρώτος απτικός χάρτης αρχαιολογικού χώρου, για τη διευκόλυνση των τυφλών.